Avrupa Birliği ülkeleri arasında standardizasyon sağlamaya yarayan belgelere CE belgeleri denir. Avrupa Birliği ülkelerine getirilen ürünlerde aranan bir şart olan bu belgeler, ürünün insana, hayvana, çevreye ve diğer ürünlere zararlı olmadığını gösteren belgelerdir. Yani canlılar için emniyet güvencesi sağlayan belgelerdir de diyebiliriz. Eğer ürünler bu işarete sahip değillerse Avrupa Birliği ülkeleri piyasasına giremezler. Bu yüzden özellikle ihracat yapmak isteyenlerin CE belgeleri konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir.
CE Belgelerinin Özellikleri
- CE işareti resmi bir işarettir ve bütün AB ülkelerinde geçerlidir.
- Bu belgeler ürünün kalitesine dair fikir vermezler. Sadece sağlık açısından standartlara uygun olduğunu gösterirler. CE işaretinin bulunduğu üründe imalatçı belirlenen kriterlere uymuş demektir.
- AB düzenlemelerinin yürürlüğe girmesiyle ülkelerin kendi mevzuatlarındaki düzenlemeler geçerliliğini yitirmektedir. Bu yüzden ülkelerin standartlarının AB standartlarına uyumlanmaları gerekmektedir.
- CE işaretinin yer aldığı ürünler, ilgili direktiflerde belirlenmiş tüm kriterlere uygun olmalıdır. Kriterlerden bir bölümünü yerine getirilip bir bölümü getirilmezse belge alınamaz.
- Ülkelerin milli standartlarını gösteren işaretleri CE’nin varlığını ortaya koymaz Yani, TSE standardına sahip bir ürünün CE işaretine sahip olduğunu düşünmek yanlıştır.
- CE belgeleri ile yapılan düzenlemeler, insan can ve mal emniyetini, sağlığını, çevrenin korunmasını ve enerji tasarrufu sağlamaya yöneliktir. Bu konudaki direktifler AB Komisyonu, üye ülkeler ve AB Standardizasyon Teşkilatlarının mutabakat sağladıkları konularda, Avrupa Standardizasyon Komitesi (GENELEC) tarafından hazırlanır. Kabul edilen direktif ve ilgili standartlar AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girer.
- CE belgelerinde amaç, üreticinin bizzat kendisinin ürettiği ürünün ilgili direktife uygunluğunu sağlaması ve kontrol etmesidir. Bu yüzden üretici bu işareti kendi koyar. CE işaretini veren bir kuruluş yoktur.
- Sadece, AB içinde, ilgili direktiflerde belirlenmiş durumlarda yüksek risk taşıyan ürünler için uygunluk değerlendirmesi yapan onaylanmış kuruluşlar vardır.
- CE işaretini taşıyan bir üründen dolayı bir kaza olursa ya da AB üye ülkelerinden biri tarafından işaretin gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği iddia edilirse, üretici gerekli kriterlerin tümünün yerine getirildiğini ve kendi hatasından kaynaklanan bir durum olmadığını ispatlamak zorundadır.
CE Belgeleri Nasıl Alınır?
CE işaretinin alınması için, tasarımdan imalata kadar tüm aşamaların uygunluk değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir. Bunun için AB’de modüler bir sistem vardır. Bu sistem sayesinde bir ürünün test edilmesi, kontrol ve belgelendirme işlemlerinin yapılması sağlanmaktadır. Ama bu modüler, ürüne, ürünün gelişim safhasına, ilgili değerlendirmenin türüne ve değerlendirmeyi kimin yürüttüğüne göre farklılaşmaktadır. CE işaretinin alınması Global Yaklaşım ve Modüler Yaklaşım Kararları ile belirlenmiştir.
- Modül A (AB Uygunluk Beyanı): Ürünün tasarım ve imalat safhalarını içermektedir.
- Modül B ( AB Tip İncelemesi): Ürünün sadece tasarım aşaması ile ilgili olan ve imalat modülü ile birlikte kullanılan modüldür.
- Modül C (AB Tipe Uygunluk Beyanı): Ürünün AB Tip İncelemesi Belgesi’ne uygun olduğu ve ürünün direktif gereklerini yerine getirdiğini gösteren modüldür.
- Modül D (AB Tipe Uygunluk Beyanı-İmalat Kalite Güvencesi): imalat safhasıyla ilgili olan ve tek başına kullanılmayan modüldür.
- Modül E (AB Tipe Uygunluk Beyanı-Ürün Kalite Güvencesi): Ürünün üretimi ile ilgili olan modüldür.
- Modül F (AB Doğrulaması): Üretici yerine onaylanmış bir kurumun, ürünlerin teknik dokümanlarıyla da AB tip inceleme belgesinde belirlenen tipe uygunluğunu ve direktifte yer alan gereklere uygunluğunu kontrol etmesi ve onaylamasını sağlayan modüldür.
- Modül G (AB Birim Doğrulaması): Ürünün hem tasarımı hem de üretimi ile ilgili olan modüldür. Genelde küçük seri üretimlerde kullanılır.
- Modül H (AB uygunluk Beyanı-Toplam kalite Güvencesi): Tasarım ve üretim ile ilgili olan bu modülde üretici, ürünün ilgili direktifin gereklerine uygunluğunu sağlar ve bunu beyan eder. Modül A’dan farkı, tasarımın, üretim ve son ürün muayenesi için onaylanmış bir kalite güvence sistemi oluşturmasıdır.
Türkiye Açısından Ce İşareti uygulaması nasıldır?
Avrupa Birliği (AB)’ne tam üye olmayan Türkiye, Gümrük Birliği anlaşması ile, AB ile ilişkilerde üçüncü ülkelere göre farklı bir konum kazanmıştır. Bu farklılık AB’ye üye ülkelerle tam rekabete girmemiz ve mal üretiminde de Birlik içerisindeki standartların Türkiye açısından zorunlu hale gelmesiyle alakalıdır. Bu kapsamda Birlik içinde CE işareti ile ilgili getirilen düzenlemeler, Türkiye açısından da 2001 yılından itibaren geçerlidir.