Tasarım tescili nedir? sorusunun cevabı, en kısa şekilde tasarımların korunmasıdır olarak yapılabilir. Tasarım, bir ürünün her bir parçasına ait özellikleridir. Yani ürünün şeklinden, kullanılan materyale ya da üzerindeki süslemeye kadar her şey tasarımdır. Yani bir nevi görme duyusuna hitap eden her şey tasarım kabul edilmektedir. Bu tasarımların başkalarından korunması, taklitlerinden farkının ortaya koyulması için yapılan işleme tasarım tescili denir.

Türk kanununda tasarımların korunması, 1995 yılında yürürlüğe giren 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (554 sayılı KHK) ile sağlansa da tescil edilmemiş ürünün her anlamda korunması mümkün değildir. Bu yüzden tasarımı olan herkesin kendi içinde tasarım tescili nedir? sorusunun cevabını bulması ve tasarım tescili yaptırması gerekir.

Tasarım Tescili

Tasarımlar, içerdikleri malzemeye göre ya da kullanım amacına göre, sanat eseri, fonksiyonel ya da her ikisi de sayılabilmektedir. Bu sebeple tasarımların, fikir ve sanat eserleri, marka, patent-faydalı model ve haksız rekabet hükümleri kapsamında da korunması gerekmektedir. Tüm bu yönlerden tasarımınızı korumak için, uzman kişilerden destek almanız gerekmektedir.

Tasarımın Koruma Şartları Nelerdir?

Tasarımın yeni ve diğerlerinden farklı bir özelliği olması gerekir. Ayrıca daha önce kamuya sunulmamış olması da gerekmektedir. Eğer herhangi bir sebepten kamuya sunumu yapıldıysa sunumdan itibaren on iki ay içinde tescil başvurusu yapılması gerekir.

Tasarım tescilinin sağladığı yararlar nelerdir?

Tasarım tescili sayesinde, üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz hatta bu amaçlarla elde bulunduramaz ve bu ürünlere ilgili sözleşme bile yapamaz. Hatta tasarım tescili sayesinde, tasarım sahibi tasarımının aynısının ya da ayırt edilemeyecek kadar benzerinin üretimini durdurabilir.

Kümülatif Koruma Nedir?

Bir tasarım, gösterdiği özellikleri ile tasarım hukuku yanında marka, patent-faydalı model veya telif hukukunun da kapsamına girmektedir. Bu yüzden bu tarz tasarımların kümülatif olarak korunması gerekir. Yani kümülatif korunma, birden fazla hükümle korunma anlamına gelmektedir.

Kümülatif korunma için gereken korunma talepleri nelerdir?

• Tasarım hükümlerinin korunması
• Sınai mülkiyet haklarının korunması
• Eser sahipliği haklarının korunması
• Haksız rekabet hükümleri

Tasarımların telif haklarınca korunması şartları nelerdir?

Tasarımların telif hakları ile korunabilmesi için, tasarım sahibinin hususiyetini taşıması ve FSEK’te sınırlı olarak sayılan eser gruplarından birine ait olması gerekmektedir. Hususiyet taşıması demek, eserin şekli ve içeriği ile ilgili tasarımcının yaratıcılığı, özgünlüğü, yenilik ve orijinalliğidir.

Tasarımların Haksız Rekabet Kapsamında Korunması

Bir davranış veya uygulamanın haksız rekabet teşkil edip etmediği konusunda TTK’nin 55. Maddesine göre düzenlemeler yapılmaktadır. Buna göre başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işlerinin bir benzerini veya aynısının, ticari amaçlı olarak kullanılması ve söz konusu malın veya iş ürününün piyasaya sunulması haksız rekabeti oluşturur. Tasarımlar da haksız rekabet kanunu içine dahil edilebilir. Çünkü, ad, unvan, marka, işaret gibi tanıtma vasıtaları kullanmak da haksız rekabet içinde sayılır. Marka tescili yapılmış bir tasarımın, izinsiz kullanımı veya taklit edilmesi doğrudan tasarım hakkına tecavüzdür. Haksız rekabetin korunmasının amacı, , emeğin korunması ile dürüst ve bozulmamış rekabet ortamı yaratmaktır.

Bir ürünün haksız rekabete konu olması için

• O ürünün aynen üretilmesi
• Ürünün taklit edilmesi
• Ürün ile karıştırılma tehlikesine sebebiyet vermesi

Tasarımlar kaç yıl süreyle korunur?

Tasarımlar, beşer yılda bir yenilemek şartıyla yirmi beş yıl korunur. Ayrıca burada “ilk kez Türkiye’de kamuya sunulma şartı da vardır. Bu tarz tasarımlar, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıl süreyle tasarım tescili ile korunurlar.

Tasarım tescilinde ayırt edicilik ne demektir?

Bir tasarımın kamuya sunulmadan önce kamuya sunulan benzerlerinden farklı bir etki bırakması, faklı bir izlenim yaratması o tasarımın farklı ve ayırt edici olduğunu gösterir. Bir tasarımın ayırt edici niteliğinin olup olmadığına dair inceleme, kalite testi değildir. Yani kalitesi düşük ama farklıysa bu, ayırt edicilik özelliğine sahip demektir.

Tasarım Tescili neden önemlidir?

Tasarım tescili önemlidir çünkü tasarım sahibini ve tasarımını her türlü taklitten koruyup tasarımın üretilmesi ve devamlılığının kanunen korunmasını sağlar. Bu da tasarımcının rekabetinin azalması ve ekonomik olarak daha fazla kar elde etmesi demektir. Bu yüzden de bir tasarımı olan kişilerin, tasarım tescili nedir? konusunda detaylı bilgi alıp bu anlamda uzman bir ekiple çalışması en doğru yol haritası olacaktır.